Les Rendez-vous du Numérique, ο Raphaël Richard μιλάει για τη NEODIA και το ψηφιακό μάρκετινγκ

Στο πλαίσιο του Rendez-vous du Numérique, είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε με τον Raphaël Richard, διευθύνοντα σύμβουλο και ιδρυτή της Néodia, ενός γαλλικού ψηφιακού παίκτη και ειδικού στις πτυχές του SEO των ιστοσελίδων σας, αλλά και στο ψηφιακό μάρκετινγκ.

Μπορείτε να βρείτε εδώ τόσο το βίντεο της συνομιλίας μας όσο και τη γραπτή συνέντευξη που προέκυψε από την ανταλλαγή αυτή.

[Emmanuel Mawet]:  Θα μπορούσατε να συνοψίσετε την πορεία της καριέρας σας που σας οδήγησε εκεί που βρίσκεστε σήμερα; Και θα μπορούσατε να παρουσιάσετε τη Neodia και τις υπηρεσίες που προσφέρει;

[Raphaël Richard]: Η Neodia είναι ένα πρακτορείο ψηφιακού μάρκετινγκ, το οποίο δραστηριοποιείται σε τρεις συμπληρωματικούς τομείς: εκστρατείες απόκτησης (φυσική αναφορά, Google Ads, Facebook Ads, Tik tok ads), βελτίωση της εμπορικής απόδοσης των ιστότοπων (βελτιστοποίηση του ποσοστού μετατροπής) και αυτοματοποίηση.

Διαφέρει από τους άλλους οργανισμούς με τρεις τρόπους:

1/ Συνιστά μόνο μοχλούς με αποδεδειγμένη κερδοφορία και δεν ακολουθεί μόδες

2/ Δημιουργεί πρωτότυπα μοντέλα και μεθόδους που μεγιστοποιούν την κερδοφορία των επιχειρήσεων χάρη σε μια ολιστική προσέγγιση που εργάζεται σε: τη δεκτικότητα των χρηστών του Διαδικτύου στα διαφημιστικά μηνύματα των διαφόρων πλατφορμών, τη βελτιστοποίηση της ίδιας της καμπάνιας, τη βελτιστοποίηση του ποσοστού μετατροπής στον ιστότοπο και την εφαρμογή εργαλείων παρακολούθησης που επιτρέπουν τη λεπτομερή ρύθμιση της απόδοσης της δράσης.

3/ Ξεχωρίζουμε από το γεγονός ότι πάμε ενάντια σε ορισμένες τάσεις του ψηφιακού μάρκετινγκ: οικοδομούμε βιώσιμες και κερδοφόρες στρατηγικές, βασισμένες στο σεβασμό των χρηστών του Διαδικτύου (φύση των μηνυμάτων που αναπτύσσονται, περιορισμός του επιπέδου της εμπορικής πίεσης, μη χρήση παρεμβατικών εμπορικών δικτύων, διαφανής και περιορισμένη συλλογή προσωπικών δεδομένων).

Σε όλους τους τομείς, έχουμε αναπτύξει ισχυρές δεξιότητες παρακολούθησης: Google Analytics, Google Tag Manager, Google Data Studio, καθώς αυτές οι δεξιότητες είναι απαραίτητες για τη μέτρηση της απόδοσης των εκστρατειών και για την προβολή που αναμένουν οι πελάτες του πρακτορείου.

Η Neodia έχει επίσης αναπτύξει ένα πρόγραμμα κατάρτισης, τόσο δια ζώσης όσο και μέσω της πλατφόρμας ηλεκτρονικής μάθησης 24pm Academy. Η 24pm Academy ανέλαβε μια πρόκληση: να προσφέρει ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα 220 ωρών για ανώτερα στελέχη στο ψηφιακό μάρκετινγκ, την τεχνητή νοημοσύνη και το ηλεκτρονικό εμπόριο, με λιγότερο από 200 ευρώ/μήνα.

Οι δύο δραστηριότητες (υπηρεσίες και κατάρτιση) αλληλοσυμπληρώνονται, διότι η επιτυχία μιας στρατηγικής εμπορικής ανάπτυξης στο Διαδίκτυο εξαρτάται από τις ικανότητες του συνεργαζόμενου οργανισμού αλλά και από τις ψηφιακές γνώσεις του πελάτη.

[Emmanuel Mawet]: SEO και παραπομπή, τι κρύβεται πίσω από αυτές τις έννοιες;

[Raphaël Richard]: Το SEO είναι ένας κλάδος που συνίσταται στην προσέλκυση πελατών μέσω της κατάληψης των πρώτων θέσεων στο Google, όταν οι δυνητικοί πελάτες αναζητούν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία.

Μπορεί να γίνει διάκριση μεταξύ της φυσικής αναζήτησης και της πληρωμένης αναζήτησης, επίσης γνωστής ως SEA (Search Engine Advertising), η οποία συνίσταται στην αγορά θέσεων από το διαφημιστικό δίκτυο της Google, το Google Ads.

Οι διαφημίσεις της Google για αναζήτηση είναι μία από τις πιο ανεκτές μορφές διαφήμισης στο Διαδίκτυο, επειδή προωθεί διαφημίσεις μόνο τη στιγμή που οι χρήστες του Διαδικτύου αναζητούν το προϊόν. Η διαφήμιση παρέχει τότε μια πραγματική υπηρεσία πληροφόρησης.

Η άλλη μορφή παραπομπής, η φυσική παραπομπή, γνωστή και ως SEO (Search Engine Optimisation), συνίσταται στο να ανεβείτε "φυσικά", χωρίς τα πρώτα αποτελέσματα της Google, χωρίς να περάσετε από τις διαφημίσεις της Google. Για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να καταλάβετε πώς λειτουργεί η Google, η οποία αλλάζει συνεχώς, και να προσαρμόσετε τον ιστότοπο ώστε να αναφέρεται στον αλγόριθμο της Google.

Ο εμπειρογνώμονας φυσικής αναφοράς πρέπει να εργαστεί σε 5 τομείς: βελτιστοποίηση της τεχνικής δομής του ιστότοπου και του κώδικά του, συγγραφή κειμένων με στυλ βελτιστοποιημένο για την Google, πολλαπλασιασμός του δικτύου συνδέσμων από άλλους ιστότοπους, βελτιστοποίηση των εμπορικών σελίδων που είναι τοποθετημένες και εντοπισμός των λέξεων-κλειδιών που παράγουν τον μεγαλύτερο αριθμό μετατροπών (ηλεκτρονικές πωλήσεις, αιτήσεις προσφορών κ.λπ.), προκειμένου να επαναπροσδιοριστεί η στρατηγική αναφοράς.

Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα εργασία που πραγματοποιείται με την πάροδο του χρόνου: το SEO παράγει όλο και περισσότερα αποτελέσματα όσο περνάει ο καιρός.

[Emmanuel Mawet]: Ποια δεδομένα χρησιμοποιούνται/συλλέγονται από τους πλοηγούς και τους εμπορικούς ανιχνευτές;

[Raphaël Richard]:  Το SEO έχει επίσης το πλεονέκτημα ότι, σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους μοχλούς μάρκετινγκ, δεν χρειάζεται να συλλέγει προσωπικά δεδομένα για να λειτουργήσει. Τα μόνα προσωπικά δεδομένα, δηλαδή η λέξη-κλειδί που καταγράφει ο χρήστης του Διαδικτύου, είναι ανώνυμα.
Στο πλαίσιο των άλλων εκστρατειών που διαχειρίζεται η Neodia, από την άλλη πλευρά, συλλέγονται τρεις τύποι προσωπικών δεδομένων: τα προφίλ που δημιουργούνται από τις διαφημιστικές εταιρείες (Facebook Ads, για παράδειγμα), τα οποία επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη στόχευση των εκστρατειών, τα δεδομένα που αφορούν τις πωλήσεις που δημιουργούνται από τους επισκέπτες που καταγράφονται από τους χρήστες του διαδικτύου που έχουν κάνει κλικ στις διαφημίσεις και το προφίλ των χρηστών του διαδικτύου που επισκέπτονται τον ιστότοπο του διαφημιζόμενου, το οποίο επιτρέπει στον διαφημιζόμενο να επαναπροσανατολιστεί μέσω εκστρατειών ή να στοχεύσει καταναλωτές με παρόμοιο προφίλ

[Emmanuel Mawet]: Τι αλλάζει η απόφαση της ευρωπαϊκής CNIL που κηρύσσει παράνομη τη χρήση του Google Analytics;

[Raphaël Richard]: Μετά από καταγγελία ενός Αυστριακού ακτιβιστή, ο οποίος πιστεύει ότι οι CNIL δεν εφαρμόζουν αρκετά αυστηρά το γράμμα της ευρωπαϊκής RGPD, αρκετές CNIL αναγκάστηκαν να αναλύσουν λεπτομερώς τη λειτουργία του Google Analytics και να καθορίσουν κατά πόσον τηρούνται οι αρχές της RGPD. Η CNIL και ένας άλλος ευρωπαίος ομόλογός της κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό δεν ισχύει. Οι ιστότοποι κατά των οποίων υποβλήθηκε η καταγγελία διατάχθηκαν να συμμορφώσουν το Google Analytics με την οδηγία RGPD εντός ενός μηνός (απόφαση της 1ης Φεβρουαρίου 2022). Ο οργανισμός μας κατάφερε να βρει μια λύση που τεχνικά επιτρέπει τον αποκλεισμό της διαβίβασης προσωπικών δεδομένων στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την προϋπόθεση ότι οι προηγμένες ρυθμίσεις του Google Analytics θα καταργηθούν.

Ωστόσο, το νομικό πλαίσιο μπορεί να αλλάξει ως αποτέλεσμα των νέων διαπραγματεύσεων για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

[Emmanuel Mawet]: Πώς διαχειρίζεστε την αντίφαση μεταξύ της ανάγκης των πελατών σας για δεδομένα και της προστασίας των δεδομένων των χρηστών του Διαδικτύου;

[Raphaël Richard]: Πρώτα απ' όλα, πρέπει να εξηγηθεί ότι η αυξημένη συλλογή δεδομένων δεν βελτιώνει απαραίτητα την απόδοση της διαδικτυακής προώθησης.

Υπάρχει ένα είδος μύθου που δημιουργήθηκε την εποχή της τρέλας των μεγάλων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Ο μύθος αυτός υποστηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους επαγγελματίες του ψηφιακού τομέα (διαφημιστικές εταιρείες, ειδικοί σε θέματα CRM, εκδότες λογισμικού, πωλητές προσωπικών δεδομένων κ.λπ.

Αυτός ο μύθος είναι που δικαιολογεί θέσεις όπως αυτή που συνίσταται στον ισχυρισμό ότι η συλλογή προσωπικών δεδομένων είναι επιθυμητή για την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στους χρήστες του Διαδικτύου. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι τελευταίες δείχνουν ότι οι χρήστες του Διαδικτύου επιθυμούν να λαμβάνουν εξατομικευμένη διαφήμιση (αντί για μη εξατομικευμένη). Ωστόσο, αυτό δεν είναι το πρόβλημα της πλειονότητας των χρηστών του Διαδικτύου, οι οποίοι ποτέ δεν διαμαρτύρονται αυθόρμητα για τη μη στόχευση των διαφημίσεων, αλλά για την υπερβολική έκθεση σε διαφημιστικά μηνύματα αφενός και για το γεγονός ότι κατασκοπεύονται χωρίς άδεια αφετέρου.

Ένα άλλο σημάδι αυτού είναι ότι οι διαφημιστικές καμπάνιες που γίνονται καλύτερα ανεκτές από τους χρήστες του Διαδικτύου είναι οι διαφημίσεις Google Ads για αναζήτηση, οι διαφημίσεις που εμφανίζονται στην κορυφή των αποτελεσμάτων αναζήτησης. Αυτές οι διαφημίσεις είναι εξαιρετικά στοχευμένες και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν βασίζονται σε προσωπικά δεδομένα.

[Emmanuel Mawet]: Τι αλλάζει στη συλλογή δεδομένων ο εκδημοκρατισμός της χρήσης του vpn;

[Raphaël Richard]: Νομίζω ότι μετατοπίζει τις τεχνικές συλλογής δεδομένων, αλλά δεν αλλάζει ριζικά τη συμφωνία: η χρήση VPN προσθέτει ένα επίπεδο προστασίας, αλλά δεν σας απαλλάσσει από τη χρήση προγραμμάτων περιήγησης όπως το Tor, για παράδειγμα.

Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι, ενώ τα VPN κωδικοποιούν τη διεύθυνση IP του χρήστη και η ιδιωτική περιήγηση αποτρέπει την παρακολούθηση των cookies, υπάρχουν μέθοδοι ταυτοποίησης και παρακολούθησης που βασίζονται σε διασταύρωση δεδομένων από το πρόγραμμα περιήγησης και τον υπολογιστή σύνδεσης (όπως το δακτυλικό αποτύπωμα), οι οποίες δεν αποτρέπουν πλήρως την ταυτοποίηση. Η απόφαση της CNIL σχετικά με τη "μη συμμόρφωση" του Google Analytics με το κανονιστικό πλαίσιο βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στις δυνατότητες ταυτοποίησης από το Google Analytics των επισκεπτών ενός ιστότοπου μέσω διασταύρωσης των "μεταδεδομένων".

Όσον αφορά το θέμα της ανωνυμοποίησης, η εικονική απαγόρευση της παρακολούθησης των cookies που επιβλήθηκε από το Safari είχε πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στη συλλογή προσωπικών δεδομένων από ό,τι η ανάπτυξη της χρήσης των VPN. Τα εμπόδια στην παρακολούθηση των cookies σε συνδυασμό με την απαίτηση να λαμβάνεται η άδεια των χρηστών iphone για την πρόσβαση στο IDFA τους (το ισοδύναμο των cookies για τις διαφημιστικές εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας) είχαν επίσης πολύ πιο σημαντική επίδραση από την ανάπτυξη των VPN.

[Emmanuel Mawet]: Τι σημαίνει η ψηφιακή κυριαρχία για εσάς, τους φορείς του ψηφιακού μάρκετινγκ;

[Raphaël Richard]: Υπάρχουν τόσες αντιλήψεις για την ψηφιακή κυριαρχία όσοι και οι ψηφιακοί παίκτες.

Από την πλευρά μου, πιστεύω ότι η υπερβολική εξάρτηση από τον έξω κόσμο είναι επιζήμια για τη λειτουργία της οικονομίας (μειωμένο δυναμικό ανάπτυξης, για παράδειγμα), για την οικοδόμηση ενός πολιτικού συστήματος ανεξάρτητου από εξωτερικές επιρροές και συχνά οδηγεί τελικά σε διεύρυνση του χάσματος του πλούτου (μεταξύ των χωρών και στο εσωτερικό μιας χώρας), καθώς ένα αυξανόμενο μερίδιο της προστιθέμενης αξίας καταλαμβάνεται από μια χούφτα ξένων εταιρειών, το εμπορικό έλλειμμα επιδεινώνεται, οι θέσεις εργασίας είναι λιγότερο καλά αμειβόμενες και ο οικονομικός ιστός δεν αναπτύσσεται όπως θα έπρεπε.

Ο αγώνας για την ψηφιακή κυριαρχία έχει δύο πτυχές από αυτή την άποψη:

1/ Απόλυτη προστασία ή κατασκευή τομέων που θεωρούνται στρατηγικοί, διότι εγγυώνται την ανεξαρτησία μας σε θέματα κυριαρχίας

2/ Η εγγύηση της ισορροπίας των μεριδίων αγοράς μεταξύ ξένων και τοπικών φορέων για άλλα θέματα.

[Emmanuel Mawet]: Τι γνώμη έχετε για την κινητοποίηση των ψηφιακών παικτών, ιδίως μέσω της συλλογικότητας PlayFranceDigital;

[Raphaël Richard]: Είμαι ένας από τους 4 πρωτεργάτες αυτού του κινήματος. Θυμάμαι ότι ένα κυριακάτικο απόγευμα τον Απρίλιο του 2020, κατά τη διάρκεια του κλειδώματος, ο Alain Garnier και εγώ ανησυχούσαμε για το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι του Υπουργείου Υγείας θεωρούσαν επιθυμητό να φιλοξενήσουν όλα τα δεδομένα ασθενών από το AP-HP και τον κόμβο δεδομένων υγείας σε αμερικανικούς διακομιστές, παρόλο που επρόκειτο για ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα που δεν θα προστατεύονταν τόσο καλά όσο στην Ευρώπη.

Ως εκ τούτου, αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε ένα κίνημα, ανοιχτό σε όλους τους επαγγελματίες, για να θέσουμε το ζήτημα της ψηφιακής κυριαρχίας.

Το Play France Digital ήταν ένας από τους οργανισμούς που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση της χώρας μας για την ανάγκη να γίνει πιο αυτόνομη σε ψηφιακά θέματα, με στόχο να εξαρτάται λιγότερο από το εξωτερικό, να ενθαρρύνει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να συμβάλλει περισσότερο στην ανάπτυξη.

[Emmanuel Mawet]: Τι γνώμη έχετε για την καταρχήν συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ΗΠΑ σχετικά με το PrivacyShield2;

[Raphaël Richard]: Υπό την πίεση των αμερικανικών αρχών, οι οποίες υπόκεινται και οι ίδιες σε έντονες πιέσεις από εταιρείες όπως η Google και το Facebook, οι ΗΠΑ έχουν πιθανώς ανταλλάξει υγρό αέριο με αντάλλαγμα την ασφαλή πρόσβαση στα ευρωπαϊκά προσωπικά δεδομένα, μέσω μιας νέας έκδοσης της Ασπίδας Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ενός είδους νομικής γέφυρας μεταξύ δύο συστημάτων προστασίας προσωπικών δεδομένων (της RGPD και της αμερικανικής νομοθεσίας) τα οποία είναι, εκ φύσεως, ασύμβατα.

Το κείμενο αυτό, το οποίο συντάσσεται επί του παρόντος και του οποίου οι λεπτομέρειες δεν είναι γνωστές, αποσκοπεί προφανώς στην επιστροφή στην κατάσταση που επικρατούσε πριν από την ακύρωση της πρώτης έκδοσης της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής τον Ιούλιο του 2020.

Το κείμενο αυτό θα δεχθεί πιθανότατα επίθεση από τους υποστηρικτές της προστασίας των δεδομένων στην Ευρώπη, αλλά εν τω μεταξύ, οι αμερικανικές υπηρεσίες θα έχουν κερδίσει χρόνο και θα έχουν προστατεύσει το μερίδιο αγοράς τους εις βάρος των ευρωπαίων εκδοτών λογισμικού.

[Emmanuel Mawet]: Ποιες θεωρείτε ότι θα είναι οι προκλήσεις της ψηφιακής τεχνολογίας τα επόμενα 5 χρόνια;

[Raphaël Richard]:    1. Συνειδητοποίηση της επιτάχυνσης της ψηφιακής τεχνολογίας

Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουμε, η ψηφιακή τεχνολογία δεν είναι το μέλλον, αλλά το παρόν. Από την άλλη πλευρά, η ψηφιακή τεχνολογία βρίσκεται στο επίκεντρο της ζωής μας, στο επίκεντρο των εταιρειών, στο επίκεντρο των δημόσιων υπηρεσιών, ακόμη και στο επίκεντρο των συγκρούσεων. Αυτό δεν συνέβη κατά την περίοδο της ψηφιακής απογείωσης.

Συνεπώς, το παράδειγμα αλλάζει σταδιακά. Δεν υπάρχουν πλέον όρια μεταξύ του πραγματικού και του ψηφιακού. Οι δύο αυτές τεχνολογίες συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, γεγονός που συμβάλλει στον επαναπροσδιορισμό των πάντων: των στρατηγικών μάρκετινγκ, των τρόπων συνεργασίας εντός της εταιρείας, των μεθόδων διαχείρισης και, πάνω απ' όλα, του τρόπου με τον οποίο ανταλλάσσουμε πληροφορίες, του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Η ψηφιακή τεχνολογία αναδιαμορφώνει τον κόσμο επιφανειακά και σε βάθος: επιφανειακά, μέσω της νέας αντίληψης που δημιουργεί για τα πράγματα και τους ανθρώπους. Σε βάθος, επαναπροσδιορίζει τι είναι ο κόσμος: τι είναι τα κράτη και η έννοια της λέξης κυριαρχία, πώς τα άτομα προβάλλουν τον εαυτό τους στον κόσμο, πώς δομούνται τα δίκτυα σχέσεων, πώς λειτουργούν τα αντικείμενα...

2. Δημιουργία μιας ψηφιακής οικονομίας

Το επακόλουθο αυτού είναι η ανάδυση μιας πλήρως ψηφιακής οικονομίας: δημιουργούνται 100% ψηφιακά προϊόντα, όπως NFTs, κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία, διαδικτυακή εκπαίδευση, εικονικά αντικείμενα που πωλούνται σε βιντεοπαιχνίδια...

Υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες και προβλέπω ότι οι χώρες θα εξειδικεύσουν την οικονομία τους στον ψηφιακό τομέα, όχι για να αυξήσουν το μερίδιο του ψηφιακού τομέα στο 5% ή 10% του Α.Ε.Π., αλλά στο 40% ή 50%, με τον ίδιο τρόπο που ορισμένες οικονομίες, όπως της Γκαμπόν, εξαρτώνται από τον πετρελαϊκό τομέα για περισσότερο από 45%.

3. Ασφάλεια

Το αντίστοιχο αυτής της συνιστώσας ευκαιρίας είναι η συνιστώσα της ασφάλειας. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι μια συνδεδεμένη οικονομία είναι μια εκτεθειμένη οικονομία σε κάθε επίπεδο.

Για παράδειγμα, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν αναφέρει σοβαρές απειλές για επιθέσεις μεγάλης κλίμακας σε στόχους (επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, κυβερνητικές υπηρεσίες, εταιρείες σε χώρες με κυρώσεις κατά της Ρωσίας) που χρηματοδοτούνται από τη Ρωσία παράλληλα με τη φυσική επίθεση στο Ντονμπάς. Οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου που στοχεύουν σε ιδιώτες έχουν περάσει από απλές επιθέσεις phishing σε υβριδικές επιθέσεις που συνδυάζουν τηλεφωνική πλαστογράφηση (υποδυόμενοι τον αριθμό τηλεφώνου των υπηρεσιών καταπολέμησης της απάτης των τραπεζών), κοινωνική μηχανική και τηλεχειρισμό μέσω δούρειων ίππων. Νέοι χάκερ μπορούν να αποκτήσουν υλικό στο dark web για να ενεργοποιήσουν ανέπαφες πληρωμές, παίζοντας με τους χρήστες του μετρό. Ο κατάλογος των τύπων επιθέσεων φαίνεται να μεγαλώνει καθώς οι επιθέσεις γίνονται όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστούν.

Τα άτομα και οι επιχειρήσεις θα συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να συμβαδίζει με την υιοθέτηση νέων συμπεριφορών, νέου λογισμικού και νέου υλικού προστασίας.

4. Καταπολέμηση της άσκοπης ψηφιακής χρήσης

Η τεχνολογική καινοτομία φαίνεται να έχει γίνει επιτακτική ανάγκη: η αμφισβήτηση της χρησιμότητας ορισμένων ψηφιακών καινοτομιών, όπως τα κρυπτονομίσματα, θεωρείται σήμερα συχνά ως ένδειξη πνευματικής παλαίωσης. Και όμως, υπάρχουν πολλοί λόγοι να αμφιβάλλουμε: υπερκατανάλωση πολύτιμων πρώτων υλών, υπερκατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων, επιτάχυνση των κύκλων καινοτομίας που δεν συγχρονίζονται με τους εύπεπτους για τον άνθρωπο κύκλους καινοτομίας.

Κατά τη γνώμη μου, πρέπει, επομένως, να δηλωθεί δυνατά και ξεκάθαρα ότι μόνο ορισμένες ψηφιακές καινοτομίες εξυπηρετούν το κοινωνικό σύνολο, ενώ άλλες καινοτομίες συμβάλλουν στην επιδείνωση προϋπαρχόντων προβλημάτων ή στη δημιουργία νέων: συγκέντρωση του πλούτου, διεύρυνση του ψηφιακού χάσματος, υστεροποίηση των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης κ.λπ.

5. Αποτροπή της επιδείνωσης της οικολογικής κρίσης από την ψηφιακή τεχνολογία.

Γνωρίζουμε ότι η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας συμβαδίζει με την αύξηση της κατανάλωσης των λεγόμενων σπάνιων γαιών και την αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία παράγεται ουσιαστικά είτε από ορυκτά καύσιμα είτε από πυρηνική ενέργεια. Η επέκταση του νέφους, το 5G (ενεργοβόρο), ο πολλαπλασιασμός των συνδεδεμένων αντικειμένων (συχνά μόνιμα) επιδεινώνουν περαιτέρω το πρόβλημα αυτό.

Ωστόσο, τα θέματα αυτά αποτελούν σχετικά ταμπού στον ψηφιακό κλάδο και συχνά συζητούνται με κομματικό, για να μην πω ανέντιμο, τρόπο: για παράδειγμα, το 5G δημιουργήθηκε για να αυξήσει την κατανάλωση δεδομένων. Και η αυξανόμενη κατανάλωση δεδομένων (η οποία προέρχεται από το κέντρο δεδομένων, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας και υλικών. Και όμως, συχνά ακούμε ότι το 5G είναι σχεδόν πράσινο με την αιτιολογία ότι το ενεργειακό κόστος ανά ΜΒ μεταφερόμενων δεδομένων είναι χαμηλότερο από αυτό των 5GB.

Αυτό είναι ένα θέμα ταμπού και πρέπει να αρθεί, διαφορετικά θα υπάρξουν οδυνηρές αφυπνίσεις.

Η ψηφιακή τεχνολογία καταβροχθίζει κολοσσιαίες ποσότητες ενέργειας και πρώτων υλών και, σε αντίθεση με όσα ακούγονται εδώ και εκεί, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση λύση στην οικολογική πρόκληση. Το πολύ-πολύ, ορισμένοι αλγόριθμοι μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά μόνο στο περιθώριο και σε καμία περίπτωση στη μείωσή της. Τελικά, το συνολικό ισοζύγιο της ψηφιακής ανάπτυξης είναι αρνητικό από οικολογική άποψη.

Αλλά είναι πολύ δύσκολο για ένα στέλεχος ή έναν απλό χρήστη να συνειδητοποιήσει το πρόβλημα: τα μέσα ενημέρωσης, τα κοινωνικά δίκτυα και οι γκουρού διαδίδουν αντιφατικά στοιχεία και συζητήσεις για το θέμα.

[Emmanuel Mawet]: Φτάνουμε στο τέλος της συνέντευξης, ποιο θα ήταν το συμπέρασμά σας;

[Raphaël Richard]: Η μάχη για ένα επιθυμητό ψηφιακό, το οποίο να ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων και όχι τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες των χρηματοδοτών, το οποίο να συμβάλλει στην επίλυση της οικολογικής πρόκλησης αντί να την επιδεινώνει, και το οποίο να μην υποβαθμίζει τις ανταλλαγές μεταξύ των ανθρώπων, αλλά να τις καθιστά πιο ρευστές, θα πρέπει να δοθεί αν θέλουμε το ψηφιακό να είναι